پدال زدن با دوچرخه دو نفره که به آن تاندم (Tandem) هم می‌گویند، تجربه عجیب و جالبی است که افراد می‌توانند با نزدیکانشان تجربه کنند. این نوع از وسیله نقلیه به افراد با قدرت بدنی متفاوت اجازه می‌دهد بدون هیچ‌گونه نگرانی از اینکه از هم عقب بیفتند یا یکدیگر را گم کنند، همراه هم رکاب بزنند. همچنین راندن این وسیله نقلیه شما را خسته نمی‌کند. چون به جای اینکه یک نفر پا بزنند، دونفر به پدال نیرو وارد می‌کنند.
دوچرخه دو نفره انواع متفاوتی دارد و افراد گوناگون اعم از دوستان، خانواده‌ها و حتی ورزشکاران حاضر در مسابقات می‌توانند از آن استفاده کنند. برای اینکه بدانید این وسیله نقلیه جالب و منحصر به فرد چیست، چه کاربردهایی دارد و تاریخچه خواندنی آن به چه دورانی برمی‌گردد، تا انتهای این مطلب از بایکینگ با ما همراه باشید.
تاریخچه دوچرخه دو نفره
تاریخ ثبت اختراع این نوع از وسیله نقلیه به اواسط دهه ۱۸۸۰ میلادی می‌رسد. تقریبا در سال ۱۸۹۸، مایکل پدرسون (Mikael Pedersen)، مخترع هلندی، نوعی از دوچرخه دونفره را طراحی کرد که حدودا ۱۱ کیلوگرم وزن داشت. او اسم این وسیله نقلیه را “دوچرخه پدرسون” گذاشت. مایکل پدرسون در حدود همان سال یک مدل چهار نفره را هم ساخت که حدودا ۳۰ کیلوگرم وزن داشت.
یکی از جالب‌ترین نکات درباره تاریخچه دوچرخه دونفره این است که این وسیله نقلیه در “جنگ بوئر دوم” مورد استفاده قرار گرفت. این جنگ بین سال‌های ۱۸۹۹ و ۱۹۰۲ میلادی رخ داد و در آن ارتش بریتانیا با استفاده از تاندم، سرعت بیشتری را در مقایسه با سربازان بوئر داشت.
اولین باری که از تاندم در جنگ استفاده شد، توسط سپاه سلطنتی استرالیا بود. آن‌ها رنگ این وسایل را به قهوه‌ای و خاکی درآورده بودند تا استتار بهتری داشته باشد. این وسیله نقلیه می‌توانست با سرعت ۴۸ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. نه تنها تاندم نسبت به اسب سرعت بیشتری داشت، بلکه سر و صدای کمتری هم ایجاد می‌کرد و برای شبیخون زدن سپاهیان، جلوی اسب‌ها و پیاده‌نظام به راه می‌افتاد.
محبوبیت این نوع از وسیله نقلیه پس از جنگ جهانی دوم کاهش یافت و دوباره در اواخر ۱۹۶۰ هواخواهان خاص خود را پیدا کرد. در سال ۱۹۷۱ باشگاه‌های سوارکاری با دوچرخه دونفره شروع به کار کردند و تولید این نوع از وسیله نقلیه در فرانسه به اوج خود رسید. فرانسه در سال‌های دهه ۷۰ میلادی توانست انواع زیادی از این وسیله نقلیه را به کشورهای اروپایی صادر کند.
دوچرخه دو نفره چیست؟
دوچرخه دو نفره یا دوقلو نوعی از وسیله نقلیه است که برای بیش از یک نفر طراحی شده است. نام دونفره نباید شما را گمراه کند، زیرا این نوع از وسیله نقلیه حتی می‌تواند سه یا چهار زین و پدال داشته باشد و سه یا چهار نفر از آن استفاده نمایند. اما از آن‌جا که اکثر تاندم‌ها برای دو سوارکار طراحی شده‌اند، آن را دوچرخه دو نفره می‌نامند.
همان‌طور که از نام و طراحی این وسیله نقلیه مشخص است، سرعت بالاتری نسبت به سایر مدل ها دارد و حتی مسابقاتی تحت عنوان مسابقات تاندم در سراسر جهان وجود دارد. همچنین درست مانند انواع دیگر این وسیله نقلیه، نوع دونفره هم مدل‌های متفاوتی دارد و در طول سالیان تغییرات شگرفی داشته است.
در اکثر دوچرخه‌های دو نفره، نفر جلویی نه تنها رکاب می‌زند و به پدال نیرو وارد می‌کند؛ بلکه وظیفه مهم هدایت کردن و مسیریابی را هم برعهده دارد. این فرد به اصطلاح کاپیتان است. کاپیتان کنترل فرمان، پدال زدن، ترمز، تعویض دنده و تعادل را بر عهده دارد و معمولا از قدرت بدنی و مهارت بیشتری برخوردار است. فردی که روی زین پشتی می‌نشیند، فقط وظیفه پدال زدن دارد و در واقع کمک کاپیتان شناخته می‌شود. در اغلب این وسایل نقلیه، چرخ دنده‌ها به صورت مکانیکی با یک زنجیر به یکدیگر متصل می‌شوند و با سرعت یکسانی هم می‌چرخند.
دوچرخه دو نفره چه کاربردهایی دارد؟
این نوع از وسیله نقلیه معمولا در مسیرهای طولانی در محیط شهری، جاده‌های بین شهری یا طبیعت کاربرد دارند. از آن‌جایی که در اغلب مواقع دو پدال روی آن‌ها وجود دارد، می‌توانند مسیرهای طولانی را بدون خسته شدن سوارکاران، طی کنند. اگر دو نفر با هم در هماهنگی باشند، معمولا رکاب زدن دو نفره سریع‌تر و راحت‌تر از پدال زدن تنهایی است.
چه کسانی می‌توانند از دوچرخه دو نفره استفاده کنند؟
تاندم‌ها برای افرادی مناسب است که از پدال زدن در یک فضای دوستانه لذت می‌برند. به دلیل اینکه کاپیتان و کمک کاپیتان هنگام پدال زدن مدام با یکدیگر در حال ارتباط وحرف زدن هستند، صمیمیتی بین آن‌ها ایجاد می‌شود. این نوع از وسایل نقلیه برای دوستان، خانواده‌ها و البته زوج‌هایی که به دنبال ورزش کردن و ارتباط نزدیکی با یکدیگر هستند مناسب است.
زوج‌هایی که دوست دارند با یکدیگر پدال بزنند اما قدرت بدنی، آمادگی و مهارت یکسانی ندارند نیز می‌توانند از تاندم بهره بالایی ببرند. به این صورت که فردی که مهارت و آمادگی بدنی بالاتری دارد در جایگاه کاپیتان می‌نشیند و نفر دوم روی زین عقبی پدال می‌زند. این کار به زوج‌ها اجازه می‌دهد با هم ورزش کنند و زمان بگذرانند. به همین دلیل به آن دوچرخه ماه عسل هم می گویند.
دوچرخه‌های دو نفره می‌تواند گزینه‌ای مفید برای والدینی باشد که می‌خواهند به فرزندان خود دوچرخه سواری یاد بدهند. زیرا مدل‌هایی وجود دارد که زین جلویی بالا و مناسب یک بزرگسال است و زین عقبی برای کودکان طراحی شده است. اگر نتوانستید چنین مدل‌هایی را پیدا کنید، باید کمی صبر کنید تا فرزند شما کمی قد بکشد و سپس از رکاب زدن با او لذت ببرید.
دوچرخه دو نفره برای چه افرادی مناسب نیست؟
در ابتدا باید گفت اگر از آن دسته افرادی هستید که در کارهای گروهی سابقه درخشانی ندارید، استفاده از دوچرخه دو نفره را فراموش کنید. راندن این وسیله نقلیه نیازمند ارتباط مستمر و مدام است و باید بتوانید با یک فرد دیگر به طور موثر از نظر کلامی و جسمی ارتباط برقرار کنید. بنابراین تاندم برای افرادی که تنهایی کار کردن و در دست گرفتن کنترل اوضاع را ترجیح می‌دهند، مناسب نیست.
دسته دوم از افرادی که استفاده از تاندم برای آن‌ها مناسب نیست، کسانی هستند که می‌خواهند با این وسیله ورزشی کاهش وزن داشته باشند و فعالیت قلب و عروقی خود را افزایش دهند. زیرا در تاندم‌ها دو نفر با هم پدال می‌رنند و بنابراین به نیروی کمتری برای حرکت نیاز است. به همین دلیل موقع سواری کالری کمتری مصرف می‌کنید و این گونه نمی‌توان لاغر شد. دسته سوم هم افرادی هستند که به دنبال یک وسیله سبک و قابل حمل می‌گردند. این دسته از افراد نمی‌توانند به راحتی از دوچرخه دو نفره استفاده کنند. زیرا این وسیله نقلیه تا حدودی سنگین است و برای حمل کردن مداوم ساخته نشده است.
در چه رویدادها و مسابقاتی از دوچرخه دو نفره استفاده می‌شود؟
شایع‌ترین شکل مسابقات با این نوع از دوچرخه، پارا المپیک است. تاندم از سال ۱۹۸۸ در بازی‌های پارا المپیک تابستانی مورد استفاده قرار گرفته و تا به امروز هم در المپیک معلولان از آن استفاده می‌شود. ورزشکاران نابینا یا کم بینا، روی زین پشتی می‌نشینند و یک دوچرخه‌سوار غیرحرفه‌ای، بدون اختلال بینایی و کاملا سالم، روی زین جلویی، نقش کاپیتان را بر عهده می‌گیرد. کاپیتان وظیفه هدایت را برعهده دارد و در واقع به ورزشکار کم‌بینا یا نابینا کمک می‌کند.
علاوه بر مسابقات المپیک معلولان، در المپیک سال ۲۰۰۰ هم یک دوره مسابقات با دوچرخه دو نفره برگزار شد. این رقابت مختص مردان بود و دیری نپایید که محبوبیت خود را از دست داد. این رویداد از سال ۱۹۰۸ آغاز شده بود و بین سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۷۲ هم ادامه داشت. البته قابل ذکر است که با وجود حذف شدن این نوع از رقابت‌ها در المپیک، هنوز هم در مسابقات کم اهمیت‌تر از این نوع وسیله ورزشی خاص استفاده می‌شود. به عنوان مثال در مسابقات کوهستان رشته دانهیل یا مسابقات غیررسمی جاده ای.
مزایا و معایب دوچرخه دو نفره
دوچرخه دونفره هم درست مانند هر وسیله نقلیه و ورزشی دیگری در جهان مزایا و معایبی دارد و هر کس با توجه به شرایط و محدودیت‌های شخصی‌اش باید از آن استفاده کنید. اما برای اینکه بفهمید آیا شما آن شخصی هستید که با افراد دیگر کنترل یک وسیله نقلیه را در دست بگیرد یا نه، این قسمت از مقاله بایکینگ را مطالعه کنید.
معایب دوچرخه دو نفره
شاید بزرگ‌ترین سختی استفاده از دوچرخه دو نفره، پیدا کردن کسی است که بخواهد با ما پدال بزند و ورزش کند. اما همین سختی بزرگ وقتی آسان شود شاید وبال گردن شود و دیگر نکته مثبت نباشد. برای استفاده از این وسیله نقلیه شما باید مدام خودتان را با دیگری وفق دهید. در واقع پدال زدن با تاندم مهارت‌های تیمی زیادی را می‌طلبد و این نکته شاید برای بسیاری از از افراد یک عیب بزرگ و غیر قابل چشم‌پوشی باشد.
- این وسیله نقلیه آینه ندارد. همین نکته موارد ایمنی را تا حد خوبی پایین می‌آورد.
- از ان‌جا که جاده‌های شهری و بین شهری معمولا هموار نیستند، کنترل یک وسیله نقلیه این چنینی با وزن بالاتری که نسبت به سایر دوچرخه‌ها دارد، سخت‌تر است.
- این نوع از دوچرخه‌ها فضای بیشتری را در خیابان اشغال می‌کنند.
- قطعات یدکی تاندم به دلیل خاص بودن و کمیابی گران‌تر هستند.
مزایای دوچرخه دو نفره
به طور کلی می‌توان گفت دوچرخه دونفره مزایای زیادی نسبت به انواع یک نفره و معمولی دارند. یکی از بهترین ویژگی‌های تاندم، این است که چند نفر می‌توانند به طور همزمان از یک وسیله ورزشی استفاده کنند و همراه با هم به گشت و گذار بروند. بنابراین افراد در سنین متفاوت و سطح آمادگی بدنی و مهارت مختلف، می‌توانند با یک وسیله این چنینی در کنار هم وقت بگذرانند.
تاندم یکی از بهترین راه‌ها برای جمع شدن خانواده‌ها در کنار هم و انجام یک فعالیت هیجان انگیز ورزشی است. با این نوع از وسیله ورزشی احتمالا در کنار هم خواهید خندید، هیجان زیادی را تجربه خواهید کرد و حتی گاهی مشاجره خواهید داشت. اما اگر بتوانید با کسی سوار یک دوچرخه دو نفره شوید و بدون فشار و سختی زیاد آن را هدایت کنید، احتمالا در کارهای دیگر هم همراه او موفق خواهید بود.
- وسیله‌ای عالی برای ماجراجویی در جاده و طبیعت است.
- این نوع وسیله نقلیه بیش از یک قرن است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و اشکال و سایزهای متفاوت دارد تا هر کس با توجه به شرایط و سلیقه‌اش بتواند به راحتی از آن استفاده کند.
- این وسیله نقلیه تاثیرات زیست محیطی فراوانی دارد. زیرا با یک وسیله نقلیه سالم و حذف خودرو، ردپای کربنی دو نفر را کم‌تر می‌کند.
- سواری کردن دو نفره نه تنها یک ورزش هوازی سبک است، بلکه به اجتماعی شدن افراد هم کمک می‌کند. بنابراین تاثیراتی عالی روی جسم و روح دارد.
- سرعت سواری با تاندم‌ها بالاتر است زیرا به جای یک جفت پا، عضلات دو پا به پدال‌ها فشار می‌آورند و نیرو وارد می‌کنند.
- راندن آن برای افرادی که مهارت کمتری دارند و یا به دلیل معلولیت قادر نیستند به تنهایی سواری کنند، راحت‌تر است.
- به دلیل وزن بالاتری که دارند، حمل بار با آن‌ها راحت‌تر است.
- فعالیت بدنی عالی‌ای برای سالمندان به شمار می‌رود.
- فعالیتی رمانتیک و عاشقانه برای زوج‌ها است.
زندگی با دوچرخه دو نفره برای همه مناسب نیست، اما اگر به اندازه کافی خوش شانس هستید که یک شریک سازگار برای پدال زدن دونفره پیدا کرده‌اید؛ سواری با آن راهی عالی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات لذت‌بخش در حین انجام فعالیت ورزشی موردعلاقه‌تان است. این فعالیت، مهارت‌هایی مانند کار گروهی را تقویت می‌کند و به شما اجازه می‌دهد با دوستان، همسر یا حتی کسی که فقط بتوانید با او رکاب بزنید، صمیمی‌تر شوید و بتوانید شناخت خوبی از او پیدا کنید. در نهایت فراموش نکنید آن‌هایی که با هم سواری می کنند، برای همیشه کنار هم می‌مانند.
