دوچرخه سواری درت جامپ (Dirt Jump) یکی از رشته‌های زیرگروه دوچرخه سواری کوهستان است. در واقع می‌توان گفت این رشته هنر پریدن از روی موانع، رمپ‌ها و تپه‌هایی است که از خاک و گل ساخته شده‌اند. هدف این است که ورزشکار پس از پریدن از روی یک تپه، روی تپه یا مانع بعدی فرود آید و اکثر مواقع، ورزشکاران هنگامی که روی هوا هستند، حرکات نمایشی انجام می‌دهند و مهارت خود را به رخ می‌کشند. اگر دوست دارید بیشتر با این رشته آشنا شوید و زیر و بم آن را بهتر بشناسید، پس تا انتهای این مطلب از بایکینگ با ما همراه باشید.
تاریخچه دوچرخه سواری کوهستان رشته درت جامپ
به طور کلی دوچرخه سواری کوهستان رشته ورزشی چندان قدیمی‌ای نیست و رفته رفته از دهه ۱۹۷۰ مرسوم شد و حالا اگر خاص‌تر بخواهیم به این سبک خطرناک نگاه کنیم، باید گفت این رشته از دوچرخه سواری کوهستان، بسیار جوان و نوپاست. در دهه ۱۹۷۰ و با تولد مسابقات کوهستان و فری استایل یا همان آزاد، ورزشکاران و فعالان این رشته هر روز نوآوری‌هایی در این ورزش به وجود آوردند.
سرانجام با ادغام رشته‌های زیرگروه دوچرخه سواری کوهستان مانند ماراتن، فور کراس و حرکات نمایشی و آزاد، سبکی شبیه به این رشته رایج شد. این رشته، از رشته‌های موتور سواری و اتومبیل رانی الهام گرفت و به چیزی که ما امروزه با نام درت جامپ می‌شناسیم تبدیل شد.
اولین دوچرخه درت جامپ در سال ۱۹۷۷، یعنی سال ۱۳۷۶ خورشیدی، توسط کمپانی متال هد (Metalhead) در انگلیس ساخته شد. تا دو سال قبل از آن انگلیسی‌ها با دوچرخه‌های کوهستان معمولی به این رشته ورزشی می‌پرداختند و در سال ۱۹۹۶ نیز درت جامپ در آمریکا به محبوبیت زیادی رسید.
درت جامپ چیست؟
“درت” در انگلیسی به معنای خاک و “جامپ” به معنای پریدن است؛ بنابراین می‌توان از روی همین ترجمه ساده فهمید دوچرخه سواری کوهستان در رشته درت جامپ در واقع پریدن از روی تپه‌های خاک است. هدف از این سبک ورزشی این نیست که در سریع‌ترین زمان ممکن از موانع عبور کنید و به خط پایان برسید؛ بلکه سبک و مهارت هر فرد به طور خاص سنجیده می‌شود و ترفندها و حرکات نمایشی که انجام می‌دهد، مورد داوری قرار می‌گیرند. این ورزش هیجان انگیز را می‌توان روی وسایل نقلیه متفاوتی شامل موتور و دوچرخه انجام داد؛ اما بیشتر از مدل‌های بی ام ایکس (BMX) و یا دوچرخه‌های مخصوص درت جامپ استفاده می‌شود.
انواع پرش در دوچرخه سواری سبک درت جامپ
تا این قسمت از مقاله متوجه شدیم که این رشته محبوب و زیبا روی پریدن تمرکز دارد و انواع پرش‌های گوناگون، هسته اصلی این ورزش هیجان‌انگیز به حساب می‌آیند. در ادامه این قسمت از مقاله این پرش‌ها را با هم مرور می‌کنیم. البته پرش‌های متفاوتی در این سبک وجود دارد که ما فقط به مهم‌ترین‌های آن‌ها پرداخته‌ایم.
پرش دوبل (Double)
شاید بتوان گفت رایج‌ترین نوع پرش در این سبک خاص از ورزش، پرش دوبل است. در این نوع از پرش، دو تپه خاکی یا مانع و رمپ در یک مسیر قرار می‌گیرند. ورزشکار تپه اول را به هدف تیک آف و پریدن طی می‌کند و تپه دوم محل فرود آمدن اوست. در این نوع از پرش که با عنوان گپ (Gap) نیز شناخته می‌شود، ممکن است تپه‌ها در ارتفاع باهم برابر نباشند. در این موارد یا مانع اولی ارتفاع کمتری دارد؛ که در این صورت سرعت ورزشکار کاهش می‌یابد و یا تپه دوم کوتاه‌تر است و به تبع آن سرعت فرد افزایش می‌یابد.
پرش تیبل تاپ (Tabletops)
این نوع از پرش در میان تازه کارها رایج‌تر و محبوب‌تر است؛ زیرا وقتی ورزشکار آماتور خسته می‌شود یا حین رکاب زدن آسیب می‌بیند، می‌تواند به راحتی از مسیر خارج شود. در پرش تیبل تاپ یک مسیر هموار در میانه وجود دارد و یک تپه برای تیک آف در ابتدای مسیر و تپه دیگری در انتهای مسیر واقع شده است.
پرش اسکی (Ski Jumps)
این نوع از پرش درست مانند ورزش پرش اسکی است و یک مانع یا تپه در ابتدای مسیر وجود دارد. این موانع معمولا طولانی‌تر و مسطح‌تر از سایر تپه‌ها هستند و بنابراین در سراشیبی قرار می‌گیرند. می‌توان به سرازیری تپه، محل فرود هم گفت.
پرش برم (Berm)
پرش برم یک خاکریز منحنی است که از زمین بیرون می‌آید و بیشتر در پیچ‌های تند استفاده می‌شود. این نوع از موانع به ورزشکاران کمک می‌کند تا با سرعت بسیاری حرکت کنند و در پیچ‌ها بتوانند بهتر دور بزنند و نیاز به ترمز گرفتن شدید نداشته باشند. همچنین این نوع از پرش ممکن است در سبک دانهیل (Downhill) هم مورد استفاده قرار بگیرد.
پرش رولر (Roller)
پرش رولر را می‌توان یک نوعی از پرش تیبل تاپ دانست اما در سایز و اندازه کوچکتر. این مانع بیشتر در ابتدای مسیر ساخته می‌شود و به فرد اجازه می‌دهد تا در زمان کمتری سرعت و شتاب بگیرد.
ویژگی‌های کلیدی دوچرخه درت جامپ
همان طور که قبلا گفتیم، دوچرخه‌های درت جامپ نوعی از دوچرخه‌های کوهستان هستند و با توجه به استفاده‌های تقریبا متفاوتی که از آن‌ها می‌شود، باید ویژگی‌های متفاوتی و مخصوص به خود نیز داشته باشند. در ادامه این مطلب، ویژگی‌ها مهمی که این نوع از وسیله ورزشی را از سایر انواع آن متمایز می‌کند، با هم بررسی می‌کنیم.
طراحی سفت و سخت
این نوع خاص از دوچرخه باید سفت و سخت باشد و بتواند ضربه‌های محکم و سهمگین را به راحتی تحمل کند. چرخ‌ها و قاب‌های آن بسیار محکم‌تر از دوچرخه‌های کوهستانی نوع کراس کانتری هستند؛ زیرا ورزشکار در این رشته بیشتر زمین می‌خورد و برای انجام حرکات نمایشی و ترفندهای خود، نیاز به وسیله‌ای بسیار مقاوم دارد.
هندسه منحصر به فرد
یک دوچرخه درت جامپ مناسب باید هندسه و طراحی منحصر به فردی داشته باشد. زیرا در این رشته افراد با شتاب زیادی به هوا می‌پرند و دوباره با شدت به زمین فرود می‌آیند؛ بنابراین در طراحی این نوع وسیله ورزشی باید ایمنی، کارایی و نرمی مناسبی برای این فراز و نشیب‌ها در نظر گرفته شود.
ارتفاع کم و کوچک بودن
این نوع از دوچرخه بهتر است از مدل‌های معمولی کوهستان کوچکتر باشد تا فرد بتواند به سادگی از روی موانع بپرد. این نوع از دوچرخه باید دسته‌های بلند و ارتفاع کلی کمی داشته باشد تا زین و نشیمن آن مانع از انجام حرکات نمایشی و ترفندهای خاص نشود. همچن این ارتفاع کم و کوچک بودن باعث می‌شود وزن کمتری داشته و هنگام پرش‌ها، ورزشکار شتاب بیشتری داشته باشد.
لوله بالایی بلند
قاب دوچرخه درت جامپ مناسب باید لوله بالایی بلندتری داشته و به سمت پایین و چرخ عقب متمایل باشند. برای یک بزرگسال با قد و اندازه معمولی، دوچرخه‌های درت جامپ معمولا چرخ‌های ۲۶ اینچی دارند و چرخ‌های ۲۰ تا ۲۴ اینچی بسیار کوچک هستند و نمی‌توانند از پس فرودهای سخت برآیند. درحالی که چرخ‌های ۲۹ اینچی آنقدر بزرگ هستند که دیگر نمی‌شود به سادگی به هوا پرید و یا روی موانع به راحتی حرکت کرد.
ترمز دیسکی
در زمانی که این رشته در میان افراد رایج شد، اکثر ورزشکاران از یک ترمز رینگ عقب استفاده می‌کردند. اما پس از مدت کوتاهی مشخص شد که این نوع از ترمزها کاملا بی‌فایده هستند؛ زیرا پس از اینکه خیس شوند از کار می‌افتند. بنابراین امروزه شرکت‌های سازنده، از ترمزهای دیسکی استفاده می‌کنند. این نوع از ترمزها در نگهداری طولانی‌مدت وسیله ورزشی کارآمدتر هستند و از همه چیز مهم‌تر توانایی ترمز گیری بالایی دارند.
لاستیک
ان نوع از دوچرخه در مقایسه با مدل بی ام ایکس لاستیک‌های عاج‌دارتری دارند و نسبت به مدل‌های کوهستان، سطح لاستیک آن‌ها صاف‌تر است. با توجه به این الگو، لاستیک و تایر این نوع از دوچرخه، چیزی میان بی ام ایکس و کوهستان است.
تفاوت میان دوچرخه درت جامپ و بی ام ایکس
همان طور که پیش‌تر گفتیم، برای رشته درت جامپ می‌توان از دوچرخه‌های بی ام ایکس هم استفاده کرد و این رشته از دل رشته بی ام ایکس بیرون کشده شده است. اما در سال‌های اخیر دوچرخه‌های مخصوص این رشته هم ساخته شده‌اند و پیشرفت‌های چشم‌گیری کرده‌اند. حال سوال اصلی این است که تفاوت میان این دو چیست و چگونه باید این دو را از هم تشخیص داد؟
در درجه اول باید بدانیم که رشته بی ام ایکس مسابقه محور است اما درت جامپ بیشتر بر تفریح و سرگرمی تمرکز دارد و جنبه رقابتی آنچنانی ندارد. در واقع می‌توان گفت این رشته بیشتر برای کسانی است که دوست دارند مهارت خود را به رخ بکشند؛ اما علاقه و شرایط شرکت در مسابقات را ندارند و فقط علاقه‌مند هستند که با آن تفریح کنند.
هر دو رشته درت جامپ و بی ام ایکس تقریبا در یک دوره زمانی به وجود آمدند و به محبوبیت رسیدند. پریدن از روی موانع، بخش بزرگی از مسابقات بی ام ایکس است؛ اما تمام آن نیست و سرعت رسیدن نیز اهمیت بالایی دارد. در حالی که در درت جامپ ورزشکاران تا جایی که می‌توانند به هوا می‌پرند و حرکات حیرت‌آور نمایشی انجام می‌دهند. بنابراین یکی از رشته‌ها روی سرعت تمرکز بیشتری دارد و دیگری بر سبک.
