دوچرخه جاده ای چیست؟ | ماجراجویی در جاده های هموار

اگر از آن دسته افرادی هستید که عاشق پدال زدن و گشت و گذار با این وسیله دوست دار محیط زیست هستید، احتمالا قبلا اسم دوچرخه جاده ای به گوشتان خورده و با آن آشنایی دارید؛ اما اگر به هر دلیلی با این نوع خاص از وسیله نقلیه آشنا نیستید، پس منتظر چه هستید؟ این مطلب کوتاه را به دقت مطالعه کنید تا بتوانید همه چیز را درباره یکی از محبوب ترین وسایل نقلیه درون شهری بفهمید.

این وسیله یکی از محبوب‌ترین انواع دوچرخه است. این وسیله پر طرفدار می‌تواند یک ابزار خوب برای حمل و نقل در شهرهای شلوغ باشد و ما را به هر کجا که بخواهیم ببرد. اما سوال این است که دوچرخه جاده چیست و به چه کار می‌آید؟ با این راهنمای کوتاه می‌توانید درباره تاریخچه آن اطلاعات مفیدی کسب کنید و برای سوالات دیگری که ممکن است ذهنتان را مشغول کرده باشد، پاسخی پیدا کنید. پس با هم دل به جاده خواهیم زد و مطالب جذاب و خواندنی درباره این نوع وسیله نقلیه یاد خواهیم گرفت.

دوچرخه جاده ای چیست؟

همان طور که از نام آن پیداست، این نوع از دوچرخه وسیله‌ای است که برای حرکت در زمین‌های هموار و عموما سنگ فرش یا آسفالت شده با سرعت بالا طراحی شده است. برخی از ورزشکاران از این نوع وسیله برای رقابت در مسابقات استفاده می‌کنند. این نوع کاربری، اغلب در مسابقات رقابتی در جاده مانند تور دو فرانس (tour de france) و جیرو دیتالیا (giro ditalia) استفاده می‌شود. برخی از افراد این نوع از وسیله نقلیه را “دوچرخه مسابقه” می‌نامند و برخی دیگر کلمه مسابقه را برای تعریف آن حذف می‌کنند و از کلماتی مشابه مثلا “دوچرخه ورزشی” برای توصیف آن استفاده می‌نمایند.

دوچرخه‌ جاده ای را می‌توان با ویژگی‌های خاصی شناسایی کرد. مثلا قاب و فریم آن ها سبک وزن است و دسته فرمان و لاستیک‌های نازک و معمولا نرم آن به شما در پدال زدن در جاده کمک می‌کند. نام دوچرخه جاده برای انواع مختلفی از این وسیله ورزشی به کار می‌رود. این نکته نباید شما را گیج کند؛ زیرا در حالی که همه این انواع ویژگی‌های مشترک زیادی با هم دارند، در نوع کاربری کمی متفاوت هستند. مثلا می‌توان گفت مدل سایکلو کراس و دنده ثابت هر دو به گونه‌ای زیر گروه این نوع از وسیله نقلیه قرار می‌گیرند؛ اما در جهت اهدافی متفاوت.

استفاده‌های گوناگون دوچرخه جاده ای چیست؟

این نوع از وسیله ورزشی هواداران زیادی در میان ورزشکاران و افراد عادی دارد و در پارک‌های جنگلی و مسیرهای شهری بسیار سریع‌تر از مدل های کوهستان حرکت می‌کنند و کاربردهای بیشتری دارند. به دلیل سرعت بالای این نوع از وسیله نقلیه در مسیرهای آسفالت شده، برای افرادی که با این وسیله سفر می‌کنند و یا آن را برای رفت و آمدهای درون شهری خود انتخاب می‌نمایند، گزینه بسیار خوبی است.

همان گونه که قبلا توضیح داده‌ایم، این نوع از وسیله ورزشی برای مسیرهای آسفالت درون شهری مناسب هستند. اما این تنها کاربرد آن‌ها نیست و می‌توانند در سایر مسیرهای مسطح و برخی نقاط خارج از جاده نیز کارایی داشته باشند. شمار زیادی از مدل های جاده ای با مسیرهای سنگی ناهموار همخوانی ندارند و در پدال زدن در این نوع مسیرها با آن به مشکل بر خواهید خورد. بنابراین اگر به دنبال وسیله‌ای هستید که بتواند هر دو کار را به خوبی انجام دهد، دوچرخه‌های گراول (gravel bike) که با نام خاکی یا شنزاری نیز شناخته می‌شوند، انتخاب مناسب‌تری برای شما هستند.

چه افرادی می‌توانند از دوچرخه جاده ای استفاده کنند؟

این نوع از وسیله نقلیه طوری طراحی شده که با کمترین تلاش ممکن، سرعت بالایی را برای ورزشکاران فراهم می‌کند. همین نکته ریز باعث می‌شود این مدل برای بسیاری از افراد گرینه‌ای عالی باشد. بدیهی است اولین گروه افرادی که از این نوع بهره می‌برند، قهرمانان و ورزشکاران حرفه‌ای هستند که در مسابقات جاده و یا رقابت‌های مشابه شرکت می‌کنند. البته می‌توان از انواع دیگری مانند کوهستان نیز در مسابقات استفاده کرد؛ اما با انتخاب هر دوچرخه‌ای به جز نوع جاده ای، ورزشکار یک نقطه ضعف بزرگ خواهد داشت و آن سرعت پایین است.

از دیگر افرادی که می‌توانند از نوع جاده ای استفاده کنند می‌توان به افراد معمولی و کسانی که دوست دارند با این وسیله نقلیه سفر کنند، اشاره کرد. اگر از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید با چنین وسیله نقلیه‌ای به محل کار بروید، نوع جاده ای بهترین گزینه برایتان خواهد بود. با انتخاب این وسیله نقلیه، هر روز صبح کمی سحرخیزتر می‌شوید و قبل از رسیدن به محل کار، ورزش کرده‌اید.

از دوچرخه جاده ای در چه مسابقات و رویدادهایی استفاده می‌شود؟

در مسابقات دوچرخه سواری جاده متفاوتی از این نوع خاص استفاده می‌شود. یکی از این مسابقات، المپیک است. برای اولین بار در سال ۱۸۹۶ و در المپیک تابستانی آتن از این وسیله در مسابقات جاده‌ ای استفاده شد. جدای از مسابقات المپیک، هر ساله در ماه‌های آگوست و سپتامبر، اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری یا به اختصار UCI، مسابقات جهانی جاده برگزار می‌کند و در آن از این نوع خاص از وسیله ورزشی استفاده می‌شود. این مسابقات از سال ۱۹۲۱ آغاز شده و تا کنون هر سال بدون توقف ادامه داشته است.

همچنین اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری یک تور جاده‌ای که از ۳۸ رویداد مختلف تشکیل شده، برگزار می‌کند. اولین بار در سال ۲۰۰۹ این نوع از مسابقات برگزار شد و ۱۹ تیم حرفه‌ای برای جایگاه نخست سکوی این مسابقات با هم رقابت می‌کنند. این نوع از رقابت‌ها از پر بیننده‌ترین رویدادهای ورزشی در جهان به شمار می‌رود و هر سال افراد زیادی آن را دنبال می‌کنند.

تاریخچه دوچرخه جاده ای چیست؟

پیشینه و تاریخچه این نوع از وسیله نقلیه، به درازای تاریخچه خود این وسیله نقلیه است. هنگامی که اولین دوچرخه در جهان به دست کارل فون درایس (Karl Von Drais) در آلمان اختراع شد، نوع جاده ای آن هم متولد شد. در سال ۱۸۱۷ این مخترع آلمانی وسیله‌ای ساخت که دو چرخ داشت و فرد می‌توانست با سرعت بیشتری از اسب یا درشکه مسیرهای خود را طی کند. البته در آن زمان این نوع از وسیله نقلیه پدال نداشت و فرد می‌بایستی ابتدا با دویدن سرعت بگیرد و سپس با بلند کرن پا، چرخ‌ها خودشان با سرعت قابل قبولی افراد را در مسیر هدایت می‌کردند.

اما یکی از مهم‌ترین لحظات در تاریخ این وسیله نقلیه زمانی بود که مسابقات مهمی مانند تور دو فرانس در سال ۱۹۰۳ برگزار شد. این مسابقه چنان هیجان‌انگیز و اعتیادآور شد که مردم عادی نیز به استفاده از این وسیله روی آوردند و لذت سواری در جاده‌های شهری و حتی روستایی را درک نمودند. البته این رشته ورزشی در طی سال‌ها تغییرات بسیاری کرده؛ مثلا تا اواسط قرن بیستم استفاده از کلاه کاسکت رایج نبود و چرخ‌ها به صورت بارزی نسبت به چرخ های امروزی، پهن بودند.

از ابتدای ساخت اولین مدل این وسیله جذاب و دوست داشتنی تاکنون، انواع جاده ای نیز در حال پیشرفت هستند و سازندگان این وسیله هر سال با فناوری جدیدی ما را شگفت‌زده می‌کنند. مثلا بسیاری از نمونه‌های اولیه، فریم‌های فولادی داشتند. این جنس از فلز بسیار محکم اما در عوض بسیار سنگین است و برای سرعت گرفتن در جاده چندان مناسب نیست. در حالی که امروزه بسیاری از دوچرخه‌های جاده قابی از جنس فیبر کربن دارند و حتی مدل‌های برقی مناسب جاده نیز در سال‌های اخیر به بازار عرضه شده است. این پیشرفت‌ها همگی باعث می‌شوند تا ما بتوانیم راحت‌تر از پیش دل به جاده بزنیم و از رکاب زدن لذت ببریم.

اجزای دوچرخه جاده ای

شاید در نگاه اول و برای کسانی که آشنایی کافی با چنین وسیله نقلیه‌ای ندارند، همه انواع آن شبیه به هم به نظر برسد. اما در واقعیت هر نوع و مدلی برای هدف خاصی ساخته می‌شود، و باید اجزای منحصر به فردی داشته باشد تا بتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.

قاب و دو شاخ

همان گونه که در قسمت‌های بالایی مقاله توضیح دادیم، اولین مدل‌های جاده ای، از جمله آن‌هایی که در تور دو فرانس سال ۱۹۰۳ استفاده می‌شد، قاب فولادی داشتند. در حال حاضر مدل‌های اقتصادی و معمولی قاب آلومینیومی دارند. این فلز از فولاد سبک‌تر و ارزان‌تر است و هدایت آن برای افراد آماتور راحت‌تر بوده و قیمت آن به افراد اجازه می‌دهد با خیال آسوده‌تری از سواری و گشت و گذار لذت ببرند.

البته هنوز هم برندهایی هستند که به دلایل مختلف قاب‌های خود را از فولاد می‌سازند. اما نوع دیگری از قاب هست که با فیبر کربن ساخته می‌شود. این نوع به صورت قابل توجهی از فولاد سبک‌تر است و به فرد اجازه می‌دهد به نرمی در جاده‌های شهری و برون شهری پدال بزند. تعداد انگشت شماری از تولید کنندگان هم هستند که قاب و فریم را از جنس تیتانیوم می‌سازند. اما این جنس از فریم به دلیل دشواری در ساخت و گران قیمت بودن برای استفاده افراد عادی و آماتور توصیه نمی‌شود.

می‌دانیم که این نوع از وسیله ورزشی برای حرکت با سرعت و شتاب بالا ساخته شده؛ بنابراین هندسه و نوع طراحی آن‌ها باید تهاجمی‌تر از انواع هیبریدی یا شهری باشد. این طراحی متمایل به جلو، فرد را در موقعیتی قرار می‌دهد که بتواند با شتاب بیشتری حرکت کند. از آن‌جا که قاب این نوع خاص در اکثر مواقع با یک دوشاخ همراه هستند، ما مجموع این دو اجزا را فریم نامیده و از این به بعد هنگام صحبت درباره فریم، منظورمان قاب و دوشاخ است.

لاستیک و چرخ

با توجه به اینکه این نوع خاص از وسیله ورزشی برای استفاده در مسیرهای هموار طراحی شده، چرخ‌ها و لاستیک‌هایی که در آن استفاده می‌شود باریک‌تر از چرخ‌های مدل‌های هیبریدی و یا کوهستانی است. از این گذشته، در سال‌های اخیر تقاضا برای چرخ‌ها و لاستیک‌های پهن بیشتر شده، این افزایش تقاضا را می‌توان با دو دلیل توجیه کرد.

اولین دلیل این است که مصرف کنندگان به دنبال دوچرخه‌هایی هستند که بتواند علاوه بر مسیرهای صاف و هموار، آن‌ها را در جاده‌های خاکی و ناهموار هم همراهی کند. دلیل دوم این است که لاستیک‌ها و چرخ‌های پهن‌تر، از نظر آیرودینامیکی عملکرد بهتری داشته و شتاب بیشتری به فرد می‌دهد. بیشتر مدل‌های جاده‌ای چرخ‌هایی از جنس آلومینیوم دارند. با این حال بسیاری از افراد چرخ‌های آلومینیومی را با چرخ‌های کربنی سبک وزن عوض می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت چرخ‌های مدل‌های جاده‌ای رینگ‌های کمتری دارند، زیرا هنگام سواری روی سطوح سنگ فرش و آسفالت شده فشار کمتری به آن‌ها می‌آید.

صندلی و زین

وقتی یک دوچرخه جدید خریداری می‌کنید، زین و صندلی آن در موقعیت ایده‌آلی نیست و باید آن را برای فرم بدن و سایزتان تنظیم کنید و یا در صورت لزوم ارتقا دهید. مهم‌ترین عامل در انتخاب زین مناسب این است که باید حالت و یا مدلی را انتخاب کنید که نشستن و سواری طولانی مدت برایتان راحت باشد. اگر روی زین راحت نباشید، پدال زدن برایتان دشوار خواهد بود و در نتیجه از سواری و گردش لذت خاصی نمی‌برید.

زین دوچرخه جاده‌ معمولا باید بالاتر از حد معمول باشد. همچنین با توجه به سرعت این نوع از وسیله ورزشی، زین آن‌ها در قسمت جلو باید کمی باریک‌تر از انواع هیبریدی یا کوهستان باشد. این نکته باعث می‌شود تا هنگام پدال زدن، ضربه‌های وارده به قسمت ران کاهش پیدا کند و دیرتر خسته شوید. به علاوه، زین این نوع از وسیله نقلیه باید دارای لایه‌های نرم باشد تا فراز و شیب‌های موجود در جاده‌های آسفالته به شما آسیب نرساند.

خطرات و ریسک‌های دوچرخه سواری در جاده

رکاب زدن در جاده نسبت به سایر رشته‌های این ورزش خطرات کمتری دارد و هنگام راندن این وسیله نقلیه خیالتان کمی راحت‌تر است. اما این سبک نیز ریسک‌های خاص خودش را به همراه دارد. یکی از خطرات اصلی هنگام سواری در جاده، تصادف با سایرین مانند اتومبیل‌ها، افراد و دوچرخه سواران دیگر است. این موضوع می‌تواند باعث آسیب جدی به همه افراد درگیر شود. بنابراین با چند قدم ساده، این خطرات را کاهش دهید.

چگونه می‌توان خطرات دوچرخه سواری در جاده را کاهش داد؟

خطرات همراه با دوچرخه سواری را می‌توان با اقدامات ساده‌ای کاهش داد و ریسک آسیب دیدن را تا حد بسیار خوبی پایین آورد. اولین گام این است که با سرعتی که خودتان راحت هستید پدال بزنید و سعی کنید از سایر افراد و وسایل نقلیه‌ای که در جاده هستند، فاصله بگیرید. کنترل سرعت به شما اجازه می‌دهد در مواقعی که کسی جلوی شما سبز می‌شود یا در ترافیک‌های ناگهانی، واکنش مناسب انجام دهید.

آمارها نشان می‌دهند استفاده از کلاه کاسکت می‌تواند تا ۷۰ درصد از آسیب‌های احتمالی در چنین تصادفاتی جلوگیری کند. با توجه به تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۵، ۹۷ درصد از افرادی که در تصادفات دوچرخه سواری فوت شده‌اند کلاه کاسکت ایمنی به سر نداشته‌اند. بنابراین هنگام رکاب زدن و فارغ از نوع رشته‌ای که در آن در حال فعالیت هستید، همواره باید: کلاه کاسکت به سر کنید، تا جای ممکن در مسیرهای مخصوص پدال بزنید و قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت کنید.

امیدوارم توانسته باشید اطلاعات خوبی از این راهنمای کوتاه کسب کنید. با خواندن این مطلب باید بتوانید بگویید دوچرخه جاده ای چیست و چه کاربردها و قطعات مهمی دارد. اما اگر بخواهیم به صورت خلاصه برایتان بگوییم: این نوع از وسیله نقلیه سرعت بسیار بالاتری نسبت به سایر مدل‌ها دارد و برای رفت و آمد در مسیرهای هموار مانند خیابان‌های سنگ‌فرش شده و یا آسفالت طراحی شده است. هر کسی می‌تواند از این وسیله برای مسافرت برون شهری و رفت و آمدهای درون شهری استفاده کند؛ اما استفاده خیلی مهم از این وسیله، در مسابقات و رقابت‌های جاده‌ای دوچرخه سواری است.